| موزه ماتناداران ایروان

موزه ماتناداران ایروان یکی از کهن ترین خزانه های کتاب در جهان می باشد. ماتناداران در معنای لغوی به مکانی گفته می شود که از آن برای نگهداری اسناد، کتاب های دستنویس قدیمی و چاپی استفاده می شود.
این موزه به عنوان یکی از گنجینه های اصلی کتاب های قدیمی ارمنستان به شمار می رود. همچنین موزه ماتناداران  به عنوان یک موسسه تحقیقاتی نیز شناخته می شود و اهمیت زیادی در تاریخ کشور ارمنستان دارد.
این موزه در مرکز شهر ایروان در خیابانی به نام ماشتوس واقع شده است. در فضای بیرونی این موزه مجسمه ی مسروپ ماشتوس، مخترع الفبای ارمنی و در کنارش مجسمه ای از شاگرد مسروپ ماشتوس ساخته شده است و بر روی دیوار پشت این دو مجسمه حروف الفبای ارمنی حکاکی شده است.
موزه ماتناداران ایروان در سال ۱۹۵۷ میلادی توسط مارک گریگوریان، معمار معروف ارمنی با معماری زیبا و استحکام بالا ساخته شد به طوری که این موزه همچنان پابرجا باقی مانده است. در موزه طاق هایی منحنی و بزرگ وجود دارد که با نقش های حماسی و آبرنگ تزئین شده اند. داخل هر یک از طاق ها نبرد آواریر ترسیم شده که به نبرد های ارامنه در سال ۴۵۱ اشاره می کند. تمام این نقاشی ها توسط هنرمند معروف ارمنی یوهانس خاچاطوریان ترسیم شده است.
از طریق در های بزرگ مِسی می توان به هریک از هال های موزه ماتناداران رفت که هریک از آنها دارای طراحی داخلی شیک و امروزی است که از چوب به شکلی مدرن ساخته شده است.
در موزه ماتناداران ایروان متون خطی شامل اسناد، نسخه ها و کتاب های دستنویس، موجود می باشد. این متون علاوه بر نوشتار ها دارای تزئینات، ترسیمات و نقاشی نیز هستند. در این موزه آثار بیش از ۹۰ مورخ ارمنی از سده های پنجم تا هجدهم میلادی موجود می  باشد. علاوه بر آثار مورخان ارمنی، حدود ششصد نسخه از آثار مورخان ایرانی، ترک، عرب و کرد نیز در این موزه نگهداری میشود.
در بیرون موزه مجسمه هایی از اشخاص سرشناس ارمنستان وجود دارد.